Month: October 2021

Ողջույն, ես Վահանն եմ։ Աշնանային արձակուրդի ընթացքում ես կարդացել եմ Ջանի Ռոդարիի Շների երկիրը պատմվածքը։ Դա մի պատմություն է շների մասին։Մի երկրում   կար 99 տուն  99 շուն։ Ամեն տուն իր շունը ուներ ճաղապատ դռնով։ Երբ այդ երկիր  օտարական էր գնում, տնային տնտեսուհիները դուռը կողպում էին և վարագույրները փակում։ Նրանք լուռ ու մունջ նստում էին պատուհանների տակ մինչև օտարականը կգնար, իսկ շները հաչում էին նրանց վրա։ Երբ 99 տների որևէ բնակիչ անցնում էր, 98 տների  շները հաչում էին նրա վրա։ Շների հաչոցներից մարդիկ սկսեցին խլանալ և նրանք էլ սկսեցին հաչել շների նման։ Մի անգամ, այդ երկիրը եկավ Ջովանինոն, իր հանրահայտ ճանապարհոդություններից մեկի ժամանակ: Նա տեսավ, որ երկրում համաճարակ է։ Բոլորը հաչում էին։ Նա գնաց քաղաքապետի մոտ և ասաց, որ երկրում համաճարակ է, իսկ քաղաքապետը նրան պատասխանեց՝ հաֆ֊հաֆ։ Նա ասաց, որ  ամենածանր հիվանդը նա է, ով կարծում է, թե ինքը լրիվ առողջ է:

---

Ողջույն։ Ես Վահանն եմ։ Ես շատ եմ սիրում կենդանիներ ու հաճախ եմ վիճում ծնողներիս հետ, որպեսզի մենք մեր բնակարանում շուն պահենք, բայց իմ ծնողները բացատրում են, որ բնակարանում չի կարելի շուն պահել։

Մի օր հայրիկս ինձ անակնկալ արեց եւ մի փոքրիկ հասկի բերեց։ Քանի որ իմ տատիկ-պապիկը ապրում են սեփական տան մեջ, մենք որոշեցինք նրան տանել տատիկ-պապիկի տուն։ Իմ տատիկ-պապիկը ապրում են Կողբ գյուղում։ Ես ամռանը գնում եմ այնտեղ եւ խնամում Ջինային։ Իմ քեռու հետ լողացրել եմ նրան։

Ինչպես գիտենք, հասկին քարշող շների մի քանի տեսակների ընդհանուր անվանում է, որոնք բնակվում են հյուսիսային տարածքներում և առանձնանում են սահնակը արագ քաշելու ունակությամբ։ Այն տարբեր ամենաարագավազ շների տարբեր ցեղատեսակների մշտապես փոխվող խառնածին է։ Ալյավկայի մալամուտներն ամենախոշոր և ամենահզոր քարշող շներն են, և օգտագործվել է ավելի ծանր բեռների տեղափոխման համար։ Թեև շների լծասարքի օգնությամբ ապրանքների և մարդկանց տեղափոխման պրակտիկան հիմնականում անցել է պատմության գիրկը, վերջին տարիներին շատ ընկերություններ զբոսաշրջիկներին առաջարկում են զբոսնել շներ լծված սահնակներով ձնառատ շրջաններում։ Հասկին ներկայում պահվում է որպես ընտանի կենդանի։ Կան մարդկանց խմբեր, ովքեր զբաղվում են ծեր շների համար ապաստան որոնելու հարցերով։

Իմ հասկին շատ խելացի է։ Տատիկս ասում է , իր նա իրենց տան ամենահամեստ անդամն է։ Ըմ տատիկը ուսուցչուհի է։ Նա ին պատմել է, որ մի առավոտ նա քնել էր եւ ուշանալու էր դասից, եթե Ջինան չգնար ու չթակեր տատիկի սենյակի դուռը։ Երբ իմ քեռին ուշ է , վերադառնում տուն, Ջինան չի քնում, նա նստում է պատշգամբում եւ սպասում։ Ջինան իմ լավ ընկերն է։ Երբ ես գնում դմ գյուղ, ամբողջ օրը խաղում եմ նրա հետ։

 

Ողջույն։ Ես բնակվում եմ Զորավար Անդրանիկի թաղամասի բ4 թաղում։ Այն գտնվում է Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանում։ Թաղամասում գտնվում է Հայաստան կինոթատրոնը, որն ունի շատ գեղեցիկ այգի։ Այգում կան երգող շատրվաններ։ Հատկապես ամռանը շատ հաճելի է գնալ այնտեղ, զբոսնել և խաղալ տարբեր խաղեր։ Մեր թաղամասում է գտնվում նաև Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրը։ Մեր բնակարանը գտնվում է Արեւմտյան դպրոցի մոտ եւ ինձնից ընդամենը 5 րոպե է պահանջվում դպրոց հասնելու համար։ Թաղամասում կա նաեւ եկեղեցի, որը կոչվում է Սուրբ Երրորդություն՝ Հայաստանյաց առաքելական սուրբ եկեղեցու տաճար և հոգևոր համայնք Երևանում։ Եկեղեցին կառուզվել է 2001-2005թթ. ճարտարապետ Բաղդասար Արզումանյանի նախագծով և ամերիկահայ բարերար Լուիզ Սիմոն Մանուկյանի ֆինանսական աջակցությամբ։ 2004 թ. տեղի է ունեցել եկեղեցու խաչերի օծումը, իսկ 2005 թվականի նոյմեբերի 20-ին կատարվեց եկեղեցու օծման սրբազան արարողությունը։Ես հաճախ եմ գնում եկեղեցի մայրիկիս հետ։ Այնտեղ էլ փոքրիկ խաղահրապարակ կա։ Մեր տնից մի քանի մետր հեռավորության վրա մի հե տաքրքիր անկյուն կա. փոքր արհեստական լիճ կա, որի վրա բադեր են լողում։ Այնտեղ կա նաեւ նապաստակ եւ կրիա։

Մեր թաղամասում հիմնականում շենքեր են, մենք շատ հարեւաններ ունենք, բայց քանի որ ուշ ենք գնում տուն, չենք կարողանում շփվել նրանց  հետ։ Փոխարենը երբ ես գնում եմ գյուղ, ամբողջ օրը խաղում եմ հարեւան երեխաների հետ։ Մենք միասին խնջույքներ ենք կազմակերպում։

Անտառում խորը աշուն էր։ Ծառերի տերևնրեը  մի մեծ խումբ էին կազմել ։ Ես ել նայում էի պատուհանից և հիանում աշնան գեղեցկությամբ։ Անտառում կային տարբեր գույների տերևներ։ Թռչուների երամը ինձ հիացնում էր։ Ինձ նաև հանգստացնում էր գետի ձայնը։ Երեխաներն վազվզում էին բակում։ Սակայն սարերում արդեն շատ ավելի ցուրտ էր և սարսուռ էր նկատվում։ Գագաթները պատված էին ձյունով։ Արդեն զգացվում էր ձմռան շունչը։

և

Անուն, ազգանուն Վահան Պետրոսյան.

 Ընդարձակի՛ր նախադասությունները։ 

Ուշ սիրուն  աշուն է։ 

Շան բրդոտ քոթոթը քուն է մտել։

Տատիկ-պապիկիս շլդիկը խաղում է բակում։

 

Շարունակի՛ր՝ գրելով երկու նախադասություն:

Անտառի մի տնակում հաշտ ու համերաշխ ապրում էին աղվեսիկը, արջուկը և գայլուկը: Բայց ահա մի անգամ նրանք վիճեցին:Նրանք ամեն օր վիճում էին։ Բայց մի օր էլ նրանք հաշտվեցին եւ հասկացան, որ խաղաղ ապրելուց լավ բան չկա։

---

 

Գծով միացրո՛ւ առածների սկիզբն ու վերջը:

Մախաթը պարկում       չի ժանգոտում:

Աշխատող խոփը չես թաքցնի:

---

Վարդը     իր թփի վրա է գեղեցիկ:        

Հասկացողին մին ասա,   չհասկացողին՝ հազար ու մին:  

1.Վարդը  իր թփի վրա է գեղեցիկ:

2.Հասկացողին մին ասա,չհակսացողին՝ հազար ու մին:

3.Աշխատող խոփը      չես թաքցնի:

 

Նշի՛ր՝ որ նախադասության ընդգծված բառակապակցությունն է դարձվածք:

Նա իր ամբողջ ունեցածը վաճառեց ջրի գնով:

Արևի մի ջերմ ճառագայթ ջերմացրեց ընկուզենու տերևը:

Վճիտ ջուրը մեղմ փաղաքշում էր կարապի ճերմակ կուծքը:

Արևելքում աննկատ արևաց արևի հեր գունդը:

 

Բառեր կազմի՛ր՝ տրված արմատներ գործածելով

բառասկզբում  բառավերջում

ծաղիկ֊ծաղկանոց                     օր֊կեսօր

տերև֊տերևաթափ                      օր֊այսօր

երգ֊երգչախումբ                          գոհ֊֊դժգոհ

ձագ֊ձագուկ

 

Տրված բառերն արտահայտի՛ր բառակապակցությամբ:

պարս֊մեղուների խումբ

կորյուն֊վագրի ձագ

որջ֊գազանների բույն

ծաղկեփունջ- տարբեր ծաղիկներից կազմված խումբ

վտառ֊ձկների խումբ

Յուրաքանչյուր շարքում մեկ բառ ավելորդ է, ընդգծի՛ր այն:

Քաջ-արի, խիզախ, աներկյուղ, ուժ

Մեծ- խոշոր, հարուստ, հսկա, վիթխարի

Մշուշ-թուխպ, մեգ, քամի, մառախուղ

Կարմիր –ալ, բոսոր, գազարագույն, կարմրագույն

Արքա- թագավոր, մարտիկ, կայսր, գահակալ

 

Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:

 

ընծա֊պարգև

խոշոր֊մեծ

ցակտոտել֊թռչոտել

քնել֊ննջել

շիտակ֊ուղիղ

 

Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները:

աղքատ֊հարուստ

համեղ֊անհամ

առողջ֊հիվանդ

քնել֊առթնանալ

լավ֊վատ

 

Մեղրաձոր գյուղը գտնվում է Հայաստանի կոտայքի մարզում, մարզակենտրոնից 16    կմ հյուսիս  արևմուտք,   մարմարիկ գետի միջին հոսանքին ձախափայտում։ Գյուղի նախնիների մի մասը գախթել   բայ զետի գավառի  արածափ գավառի  արծափ գյուղից։ բնակվում են                               

Ժայռից մասուր է  կաթում կարմիր սարսուռ է կաթում ձորում մշուշ է։

Առուն մասուր է տանում կարմիր սարսուռ է կաթում ինչել անուշ է։

Առուն բարի է այնպես հասկանալի է այնպես  այնպես անուշ է։

Նա երկնչում է քարից բայց երբ թռչում է քարից ահռելի ուժ է։

Առուն երբ կլռի սերս եկել է  ջրի ձեռքինը կուժ է։

Քամին է այս ոսկեզոծ տերևների տերնուտիրակալը այս ամենինչի տերը ամենա ուժեղը

Երեքշաբթի 19

Ընդարձակի՛ր նախադասությունները՝ հնարավորինս շատ բառեր ավելացնելով։

Անձրևը կտրվել է։

Երկինքը մաքուր է։

Արևը փայլում է։

Օրը տաք է։

Բակը գեղեցիկ է։

Ծառերը ծաղկել են։

Ծաղիկները բացվել են։

Բակը կանաչել է։

Երեխաներն աղմկում են։

Անվանի՛ր մեկ բառով։

թռչունների խումբ֊երամ

գայլերի խումբ֊ոհմակ

ձիերի խումբ֊երամակ

միասին նույն օրը ծնված֊զույգ

և՛ ջրում, և՛ ցամաքում ապրող ֊երկենցաղ

ցողը ցուրտ ժամանակ֊եղյամ

Տրված արմատներով նոր բառեր կազմի՛ր։

թանկագին ,ննջասենյակ, գնացուցակ, արժեքավոր, գրադարակ, լույսավոր,  որակավոր։

Տրված վերջածանցներով նոր բառեր կազմի՛ր։

որդ, ական, իչ, ուհի, իկ, անոց։ոստիկանկան, ոսկերիչ,  Տիգրանուհի, շնիկ, որսորդ,

Ուշադի՛ր կարդա և լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը։

Կեսօր էր: Եղնիկը մի քիչ զմրուտ խոտ անուշ արեց, լողաց սաշրնորակ գետակում, ապա մտավ անտառ: Պառկեց զովասուն ծառերի ստվերում: Անտառի անդորությունը ձանձրացրեց նրան: Հասակակից մեկը չկար, որ հետը խաղար և օգներ փարատելու մենակությունը:

Հանկարծարևի մի շող թափանցեց հովից օրորվող ծառերի արանքից: Եղնիկը նստեց տեղից և փորձեց բռնել շողիկը: Բայց նա փախավ, և եղնիկը չկարողացավ որսալ նրան:

Եղնիկը թռկոտում էր արևազօծ դաշտում, փորձում էր բռնել շողը: Իսկ շողն իր հերթին մերթ հպվում էր եղնիկին, մերթ արագորեն անհետանում:

Այսպես ամեն օր միջօրեի շողիկը գալիս և խաղում էր մատղաշ եղնիկի հետ: