Month: March 2022

Ազգային փոքրամասնություններ, տվյալ պետության սահմաններում բնակվող այն ազգությունները, որոնք փոքրամասնություն են կազմում դրա հիմնական ազգության համեմատությամբ, տարբերվում դրանից լեզվով, դավանանքով կամ ազգային այլ հատկանիշներով։

Ազգային փոքրամասնությունների իրավունքները վավերացված են սահմանադրությամբ։

Հայաստանում 2011 թվականին անկացված մարդահամարի տվյալների համաձայն ազգային փոքրամասնություն կազմող էթնիկ խմբերն ունեն հետևյալ թվային ցուցանիշները (գրանցված որպես մշտական բնակիչ).

Քարի դար, մարդկության զարգացման ամենավաղ շրջանը, երբ օգտագործվում էր գերազանցապես քարը, սակայն դրա հետ մեկտեղ նաև փայտը և ոսկորը։ Քարի դարի վերջում սկսեց նաև օգտագործվել կավը։

Այս դարաշրջանում մարդկությունը Արևելյան Աֆրիկայից տարածվում է աշխարհի բոլոր անկյուններում։ Քարի դարի վերջում ընտելացվում են որոշ կենդանիներ։ Սկսվել է 2.5 միլիոն տարի առաջ և ավարտվել մ.թ.ա. 6-րդ հազարամյակում։ Քարի դարը բաժանվում է՝

• Հին քարի դար
• Միջին քարի դար
• Նոր քարի դար։
• Երկրագնդի մեծ մասում, այդ թվում նաև Հայկական լեռնաշխարհում, Հին Քարի դարի կլիմայական պայմանները, բուսական և կենդանական աշխարհը խիստ տարբերվել են մարդկականից։ Մարդիկ օգտագործել են միայն քարե (օբսիդիան, կայծքար և այլն) գործիքներ, զբաղվել որսորդությամբ ու հավաքչությամբ, ձկնորսությունը եղել է սաղմնային վիճակում, իսկ երկրագործությունը, անասնապահությունն ու խեցեգործությունը հայտնի չեն եղել։ Հին Քարի դարի սկիզբը (ավելի քան 2 միլիոն տարի առաջ) համընկնում է երկրի վրա կապկանման մարդկանց երևան գալուն, վերջը՝ միջին Քարի դարին (մոտ 10-12 հզ տարի առաջ)։ Հին Քարի դարը բաժանվում է վաղ (ստորին) և ուշ (վերին) ժամանակաշրջանների։ Ուշ Հին Քարի դարին անցման հետ առաջացել և տարածվել է մարդու արդի ֆիզիկական տիպը՝ homo sapiens-ը (բանական մարդ)։
  Պատմության վաղնջական ժամանակները Հնագույն մարդկանց պատմությունը համաշխարհային պատմության սկզբնափուլն է, որն անվանում են նախնադար:

  Մարդկության պատմության այդ վաղ շրջանն անվանում են նաև քարի դար, քանի որ այդ ժամանակ մարդու պատրաստած և օգտագործած պարզունակ գործիքները հիմնականում քարից էին (կայծքար, վանակատ և այլն): Քարի դարը բաժանվում է երեք մեծ շրջանի`   հին քարի դար(պալեոլիթ), միջին քարի դար (մեզոլիթ) և նոր քարի դար (նեոլիթ): Հին քարի դարն ընդգրկում է հնագույն ժամանակներից մինչև Ք.ա. XII հազարամյակն ընկած ժամանակաշրջանը:

  Հնագույն մարդիկ

  Մարդկությունն ունի ավելի քան 3 միլիոն տարվա պատմություն: Հնագույն մարդիկ ապրել են երկրագնդի տարբեր վայրերում: Նրանց աշխատանքային գործունեությունը սկիզբ է առել ու զարգացել հազարամյակների ընթացքում: Հնագույն մարդիկ ապրում և աշխատում էին խմբերով: Նրանք հաղորդակցվում էին գլխի, ձեռքերի, մատների շարժումներով`   դրանք ուղեկցելով իմաստավոր ողհնչյուններով: Հազարամյակների ընթացքում ձևավորվել է լեզուն (խոսքը), որն ավելի է համախմբել մարդկանց: Լեզուն մարդու կարևորագույն նվաճումներից էր: Հնագույն շրջանում տեղի են ունեցել կլիմայական մեծ փոփոխություններ: Ամենանշանակալին մեծ սառցակա լումն էր, որը սկսվեց

  մոտ 1 միլիոն տարի առաջ: Սառցադաշտերը Հյուսիսային բևեռից տարածվեցին մինչև Եվրոպայի, Ասիայի և Ամերի կայի միջին շրջանները: Վերացան անտառներն ու բուսա ռատ տափաստանները: Անհետացան կենդանիների շատ տեսակներ: Այդ դաժան պայմանները ստիպեցին մարդկանց և կենդանիներին շարժվել դեպի հարավ: Շնորհիվ միջավայրին հարմարվելու իրենց ընդունակությանը մարդիկ կարողացան դիմանալ այդ փոր ձությանը: Մեզնից մոտավորապես 100 հազար տարի առաջ կլիման կրկին սկսեց տաքանալ: Հողը կրկին ծածկվեց բուսականությամբ: Կենդանիները և մարդիկ աստիճանաբար շարժվեցին դեպի հյուսիս:

  Մարդկանց զբաղմունքը

  Սկզ բում մարդիկ ապրում էին 15–20 անհատներից կազմված փոքրիկ խմբերով, որոնց անվանում են նախնադարյան հոտեր: Այդ խմբերը բնակության մշտական տարածք

  չունեին և սնունդ հայ թայթելու համար անընդհատ տեղաշարժվում էին:

  Հնագույն մարդիկ հիմնականում զբաղվում էին հավաք չությամբ ու որսորդությամբ: Հավաքչությամբ զբաղվում էին կանայք և երեխաները: Նրանք հավաքում էին վայրի ցորեն, գարի, արմատներ, հատապ տուղներ, մրգեր և այլն: Որսորդությամբ զբաղվում էին տղամարդիկ: Նրանք որսում էին մանր և խոշոր կենդանիներ`   այծյամ, վարազ, մամոնտ և այլն: Գետերի, լճերի և ծովերի ափերին զբաղվում էին նաև ձկնորսությամբ: Նախնադարյան հոտերն ապրում էին քարանձավներում: Մարդու առաջին գործիքը հատիչն էր`   քարի մի կտոր, որի երեք ծայրը սրված էր: Հատիչով կտրում էին, տաշում, հղկում: Հետագայում գործիքներ էին պատրաստում նաև փայտից և ոսկորից: Ստեղծվեցին նորգործիքներ`   կտրիչներ, քերիչներ, ծակիչներ և այլն: Մեծ նշանակություն ունեցավ կրակի ստացման գյուտը: Սկզբում մարդիկ ծանոթ էին մի այն կայծակից կամ հրաբխից բռնկված կրակին: Հետագայում սովորեցին փայտի կտորները շփելով կամ կայծքարի հարվածով կրակ ստանալ: Կրակով տաքացնում էին կացարանը, կերակուր պատրաստում, պաշտպանվում վայրի գազաններից:

  Տոհմական համայնքը

  Հին քարի դարի վերջում կատարվեցին հասարակական կարևոր փոփոխություններ: Ձևավորվեց ժամանակակից բանական մարդը: Մարդկանց հարաբերություններն աստիճանաբար կայունացան: Դրա հիման վրա ձևավորվեցին մարդ կանց հասարակական նոր միավորումներ՝ տոհմական համայնքներ: Տոհմական համայնքը միասին ապրող արյունակից ազգա կանների խումբ էր: Ի տարբերություն նախ նադարյան հոտի`   համայնքն ուներ բնակության մշտական տարածք: Համայնքի անդամների պատկերացմամբ՝ նրանք ծագում էին միևնույն նախնուց և պարտավոր էին հոգ տանել ու պաշտպանել մյուսներին:

  Ինչպես հայտնաբերվեց քարանձավային որմնանկարչությունը

  XIX դարի վերջին մի հնագետ հետազոտում էր Իսպանիայի Ալտամիրա քարանձավը: Նա իր հետ տարել էր նաև դստերը: Հանկարծ աղջիկը բղավեց. «Ցուլե՜ր, ցուլե՜ր»: Հայրը ծիծաղեց, բայց երբ գլուխը բարձրացրեց, քարանձավի առաստաղին նկատեց բիզոնների բազմաթիվ ներկանկար պատկերներ:

I walk.

You walk.

He\ she\ it\ walks.

We walk.

You walk.

They walk

Do I walk?

Do you walk?

Does he/she/it walk?

Do we walk?

Do you  walk?

Do they walk?

I don’t walk.

You don’t walk.

He/she/it is doesn’t walk.

We don’t walk.

You don’t walk.

They don’t walk.

I am  walking.

You are walking.

He/she/it is walking.

We are walking.

You are walking

They are waking.

Am I walking?

Are you walking?

Is he/she/it walking?

Are we walking?

Are you walking?

Are they walking?

I am not walking.

You are not walking.

He/she/it is not wlaking.

We are not walking.

You are not walking.

They are walking.

Дорогие мамы, сестры учителя и девочки, поздравляю вас с этим замечательным днем, 8 Марта. Желаю вам быть счастливыми и здоровыми. Вы все такие красивые. Оставайтесь такой же молодой и привлекательной…

Ողջույն։ Ես շատ ուրախ եմ, որ ձմեռն արդեն ավարտվեց, և այլևս այդքան ցուրտ չի։ Արդեն գարուն է, օդը մաքուր է և ոչ այնքան սառը։ Կարծես բոլորը նոր շունչ են առել գարնան հետ։ Մարդիկ ավելի ուրախ են դարձել, և ավելի հաճախ են դուրս գալիս տներից։  Ծառերը շուտով կսկսեն ծաղկել և ամենուր կլցվի ծաղիկների անուշ բույրը։ Թռչունները շուտով կվերադառնան տաք երկրներից և կսկսեն դայլայլել։ Գարնան առաջին օրը ես շնորհավւրեցի իմ մայրիկին և նրան գարնանային գեղեցիկ ծաղկեփունջ նվիրեցի։

Ես շատ եմ սիրում գարունը, քանի որ իմ ծնուդը գարնանն է։

67. 1. My father is listening to the radio at the moment.

2. I always have toast for  breakfast.

3. We watch the 9 o’clock news every night.

4. My brother is doing his homework now.

5. My mother goes to the supermarket on Fridays.

6. I read a book or a magazine in bed every night.

7. My grandmother always sends me a  birthday present.

8. My brother is playing football now.

9. At school we have our history lesson on Fridays.

10. My father always buys a newspaper from the shop near his office.

68. Listen! The birds are singing in the garden.

2. I often buy fruit from the greengrocer’s.

3. My mother is drinking tea now.

4. Look at Tom and Jim. They are walking up the hill.

5. That man is laughing at the moment.
6. The cat is playing with a boy.

7. We always wear warm clothes in winter.

8. He often eats a sandwich at lunchtime.

69.

1. She drinks milk every morning.

2. We are going to the park now.

3. The woman is going swimming now.

4. She often wears her red dress.

5. Look. The cat is climbing up the tree.

6. John is walking to school now.

7. My cat usually sleeps by the fire.
8. I am writing a letter at the moment.

9. They eat in a restaurant every Sunday.

10. Mother always cuts the grass.